Als ik zo eens om me heen kijk, of zelfs maar in mijn eigen huis kijk dan rijst de vraag regelmatig: wie traint nou wie? Voor de meeste hondentrainers en ook voor veel hondenbegeleiders is het antwoord duidelijk: de honden trainen hun mensen. Maar dat het duidelijk is wil nog niet betekenen dat iedereen het doorheeft. Natuurlijk hebben wij mensen als hondenbegeleider het doel om onze honden wat te leren maar in werkelijkheid is het ‘a two way street’, het is een dialoog. Beide partijen leren elkaar iets.
Hoe werkt dat dan?
Binnen clickertraining is het heel duidelijk en het is ook eigenlijk de opzet. De leerling (de hond in dit geval) heeft invloed op zijn trainingssessie omdat zijn gedrag de click en beloning onder controle heeft. De leraar (hondenbegeleider) heeft als het goed is een plan op gezet of in zijn hoofd om in stapjes bij het einddoel te komen wat hij voor ogen heeft. Maar in het gehele proces heeft de leerling dus controle want het gaat om zijn denkstappen en gedrag. Prachtig werkt dat! Het is een genot om te zien hoe een combinatie met twee verschillende denkpatronen toch bij een einddoel uitkomen wat een van de twee in gedachten had.
Geplande trainingen
En dan hebben we het natuurlijk over geplande sessies. Sessies waarin een begeleider zijn/haar hond iets gaat leren. Maar het leven met een hond bestaat niet alleen uit geplande sessies. Het leven is een groot leerproces voor onze honden. De hele dag door leren zij. En wat nog belangrijker is zij leren ook de hele dag hoe ze hun begeleider kunnen beïnvloeden, of andere mensen in hun leven. Die training die stopt niet wanneer jij als begeleider niet meer oplet, het gaat gewoon door. En wat de meeste mensen helemaal bijzonder vinden is dat honden zo ontzettend goed mensen kunnen trainen. Nou ja, ik zeg wel dat ze het bijzonder vinden…maar dat is pas nadat ze erop gewezen zijn dat ze getraind zijn.
Mensentrainers
Want velen van ons hebben niet eens door dat ze getraind worden door hun hond of door andere honden. In mijn eigen huis heb ik een prachtvoorbeeld en ik denk dat vele Border Collie eigenaren zich hierin kunnen vinden. Bezoek komt binnen of je staat met iemand te kletsen. Hond legt speeltje, takje, stukje papier neer en mens schopt of gooit zonder na te denken…… Zonder na te denken!!! Mijn hond heeft het mensentrainen tot in de puntjes onder de knie:
Leg speeltje neer voor voeten, kijk met scheef hoofd omhoog in mensenogen, kijk naar speeltje en herhaal proces….
Het werkt ALTIJD
De meeste mensen gooien of schoppen bij het eerste keer opkijken meteen het speeltje. Doen ze dat niet dan houden ze het misschien tot de tweede of derde keer vol. Nu denk je misschien dat dat geen trainen is vanuit de hond gezien maar het is het wel degelijk. Dit is iets dat ontstaat na proberen. Het is er niet meteen, het groeit met de tijd. En het werkt ALTIJD!! En mensen denken er echt niet over na. Ze hebben geen idee dat de hond hun aan het trainen is om precies te doen wat hij wil. Behalve bij mensen die ook zo’n type hond hebben, die hebben geleerd er geen aandacht aan te besteden….want die leven al 24 uur per dag met een mensentrainer.
De bekrachtiger is de drijfveer van gedrag
Nog erger is dat wij hondenbegeleiders het bezoek echt niet getraind krijgen in het negeren van het speeltje en de hond….Wij bieden ze niet de goede bekrachtigers, wij verwachten dat mensen registreren wat we ze vragen maar niets is minder waar. Het gesproken woord komt wel binnen maar er is geen bekrachtiger! En die bekrachtiger is de drijfveer van gedrag, dat heeft de hond wel door en die zet dat dus ook in.
Wat kunnen we van onze honden leren?
Honden zijn betere mensentrainers dan dat wij hondentrainers zijn zeg ik vaak. Waarom? Omdat honden precies doorhebben wat onze bekrachtigers zijn: aandacht van de hond en een schattig schuin hoofd. En ze zijn consequent. Ze weten precies wat ze doen met hun lijf en weten precies afstanden in te schatten. Daarbij kunnen ze ook inieminie kleine aanpassingen maken om zo verschillende mensen precies zo te trainen dat het werkt. Want bij tante Bep is het schuine hoofd heel hard nodig maar bij ome Henk gaat het vooral om een speeltje precies op de schoenen te leggen. En honden geven niet te snel op. Ze shapen ons als het ware naar het gewenste gedrag. Elke kleine stap in de goede richting belonen zij weer.
Wat is de juiste bekrachtiger?
En dat is nu wat wij kunnen leren van onze honden. Het bepalen van de bekrachtigers, aanpassen waar nodig en in kleine stappen je doel bereiken. En hoe passen we dat nou toe op bezoekers waarvan je wilt dat ze de hond negeren? Een hele lekkere taart bakken? Mega lekkere koffie? Hoofd scheef en lief aankijken?? Zoek uit wat de bekrachtiger is voor je bezoek. Dan kun je wellicht net zo goed mensen trainen als je hond!
Speeltje onder de kast
Er zijn buiten het spelen om vele dingen te vinden waar honden hun mensen trainen. Denk eens aan het naar de voerbak of waterbak lopen. Maar ook wanneer je hond een cue krijgt van je en hij even wacht en kijkt naar je handen. De meeste begeleider bewegen op dat moment hun hand naar het voertasje of jaszak en dan voert de hond de cue uit…De hond heeft zijn mens getraind dat het niet gaat gebeuren tenzij het voertje alvast beloofd wordt. Of voor de kast gaan staan en eronder kijken en dan naar jou kijken? Jij staat op want het speeltje zal er wel onder liggen???
Waarin traint jouw hond je?
Welke voorbeelden kun jij geven waarin jouw hond je getraind heeft? Ik vind het zelf altijd prachtig hoe het werkt. Wij zijn zo gevoelig voor lichaamstaal van onze honden maar zijn ons slecht bewust dat we dat zijn. Ga je het nader bekijken dan zul je zien dat jullie samenleven echt een over en weer aan informatie is. Dat jouw hond ook cues geeft die jij uitvoert net zozeer als andersom. Wie traint nou wie?
Prachtige wezens zijn onze honden, ik geniet ervan!
Tekst: Sam Turner
Foto's: Sam Turner
